Verandering stagneert als het handelen niet congruent is met de bron van waaruit het voortkomt. Dit klinkt waarschijnlijk heel logisch, maar zo eenvoudig is het niet. En het is precies waarom veranderingen vastlopen en niet duurzaam blijken; we doen maar wat. Helder zijn over de intentie van waaruit de verandering plaatsvindt is essentieel in het leiden van onszelf, anderen en organisaties.
Deze belangrijke stap wordt vaak overgeslagen wanneer de rationele kant van de verandering in de lead is. We handelen dan vanuit het voorspelbare, het bekende. Het ‘hoe’ en ‘wat’ staan voorop, het ‘waarom’ blijft op de achtergrond. Dit resulteert in een oplossingsgerichte veranderstrategie met vooraf uitgestippelde stappen. Dit is niet persé verkeerd, maar wél incompleet. En het kán anders.
De blinde vlek van leiderschap
Wanneer je steeds opnieuw tegen dezelfde patronen aanloopt, is een andere aanpak wenselijk. Want je wilt dat mensen meebewegen in de verandering, je wilt doorbraken creëren voor complexe verandervraagstukken.
Stagnatie van verandering hangt samen met, wat Otto Scharmer -de auteur van Theory U- noemt, de blinde vlek. Leiders zien alleen de uitvoering van het veranderplan, maar zijn blind voor het diepere motief van waaruít de verandering plaatsvindt. Wanneer dat niet helder is, worden problemen slechts oppervlakkig opgelost en zullen ze na verloop van tijd weer terugkeren. Het systeem is wezenlijk niet veranderd. Contact maken met de bron, voorbij de blinde vlek, en ten diepste weten van waaruit de verandering plaatsvindt, is de sleutel voor succesvolle en blijvende verandering.
Leiden vanuit de toekomst
Leiden vanuit het voorspelbare hangt samen met de blinde vlek. Je kent vast die uitdrukking wel: als je doet wat je altijd al deed, krijg je wat je altijd al kreeg. Door in het ‘bekende’ te blijven, laat je een groot veld aan -nog onbekende- mogelijkheden buiten beschouwing. Bovendien spelen oordelen, cynisme en angsten al snel een flinke rol in het belemmeren van vernieuwing.
De uitdaging is om jezelf en anderen voorbij de blinde vlek te leiden. Dit vraagt jouw keuze om te leiden vanuit de grootste toekomstige mogelijkheid in plaats van vanuit de meest voorspel- en beheersbare. Otto Scharmer noemt dat leiden vanuit de toekomst. Wij refereren in dit kader vaak naar het openstaan voor en het benutten van het volledige potentieel.
De kracht van Theory U in complexe verandering
Leiden vanuit het voorspelbare hoef je niet persé te vermijden, het is voor veel ‘eenvoudige’ veranderprojecten zelfs wel efficiënt. Een eenvoudig verandervraagstuk definiëren wij hier als iets waarvan exact bekend is:
- wat er aan de hand is;
- wat de enige juiste oplossing is;
- en hoe je die oplossing met 100% garantie kunt implementeren.
En hoe vaak komt dat voor?
Hedendaagse vraagstukken vragen een zoekende aanpak waarbij de inzet en creativiteit van een brede groep mensen nodig is. Je wilt bijvoorbeeld grootschalig innoveren, veranderen, groeien. Zeer complexe verandervraagstukken doorgronden. Iets of iemand daadwerkelijk vérder brengen dan ooit tevoren. Op dát soort momenten is er iets anders nodig. En dat ‘andere’ is nóg niet bekend. Maar er is wel een methode om het naar boven te brengen: Theory U.
Veranderen met Theory U brengt jou, je team en je organisatie voorbij jullie blinde vlek. Voorbij het denken alleen, voorbij de oude informatie die je al hebt. Voorbij doen wat je deed en krijgen wat je kreeg. Voorbij oordelen, cynisme en angst.
De linkerkant van het U-model is een proces van openstaan voor nieuwe informatie en loslaten wat vertrouwd is. Je ontdekt namelijk niets nieuws als je vast houdt aan het bekende. Je gaat álle facetten waarnemen van wat werkelijk ‘is’ en van daaruit op zoek naar nieuwe patronen (in plaats van bestaande kennis ‘downloaden’ en patronen uit het verleden herhalen).
Geheel andere oplossingen en stappen
In een staat van presencing komt je perceptie voort vanuit een toekomstige mogelijkheid, een vooralsnog ongedacht potentieel. Dit proces vindt plaats aan de rechterkant van het U-model. Je realiseert je dat die toekomst van jou afhankelijk is om werkelijkheid te worden. Je handelen ontstaat dan vanuit de toekomst en niet vanuit je projectie vanuit het heden naar de toekomst toe. Dat is misschien niet eenvoudig te vatten, maar het is de essentie van het U-model. Het is het fundament voor doorbraken, disrupties en transformatie.
💡 Download ons whitepaper Theory U voor twee praktijkvoorbeelden
Er ontstaan in het U-proces namelijk geheel andere uitkomsten en stappen die je vooraf niet had kunnen bedenken. Je hebt geput uit meerdere kennisbronnen dan het denken alleen. In onze trainingen en in de praktijk zien we keer op een keer dat dit een magische ontdekkingstocht is, die veel energie en creatiekracht teweegbrengt in mensen.
Het kristalhelder hebben ‘van waaruit’ je iets doet of wil doen, is de sleutel voor succesvolle en duurzame verandering. Dit geldt voor individuele veranderwensen, maar zeker ook voor grootschalige verandering en innovaties waarbij een grote groep mensen betrokken is.
Systemisch perspectief: een verschuiving in bewustzijn
We krijgen ontzettend vaak de vraag hoe je Theory U in de praktijk brengt. Hoe kan je ermee werken voor jezelf, in teams en organisaties? Allereerst is er een verschuiving nodig in je waarneming en bewustzijn om jezelf en anderen te leiden voorbij de reeds bestaande kennis. In onze trainingen leer je die verschuiving teweegbrengen.
Met Theory U werk je vanuit een systemisch perspectief. Je gaat ervan uit dat situaties en personen alles al in zich hebben om een vraagstuk op te lossen. Als je uitgaat van het voorspelbare of dat wat aan de oppervlakte ligt, blijf je werken met oplossingen die je al kende en krijg je wat je altijd al kreeg. Als je leert werken met het nog onbekende, ontstaan er oplossingen die je met je hoofd niet kunt bedenken. Dit vraagt van je dat je oordeelvrij, empathisch en open kunt waarnemen, stuk voor stuk instrumenten die je kunt ontwikkelen in jezelf en anderen.
Daarnaast zijn er voor iedere stap in het U-proces effectieve tools en technieken. Doordat onze trainingen praktijk- én ervaringsgericht zijn heb je na afloop een flinke dosis kennis en toepasbare tools die je direct kunt inzetten in de praktijk. Omdat je gedurende de Theory U trainingen aan een eigen casus werkt, besteed je je tijd ook nog eens heel effectief voor het werkelijk oplossen van een persoonlijk vraagstuk of een vraagstuk uit je organisatie.
Zelf aan de slag
Gerelateerde downloads
- Whitepaper Theory U
- Whitepaper leidinggeven aan zelfsturende teams
- Hand-out: omgangsstrategieën voor Inner Voices (Theory U)
- Hand-out Sensing Journey
- Hand-out dialoog wandeling
- Hand-out versterk je intuitie
