Hoe gaan jij, je team en je organisatie om met vraagstukken? Analyseer je grondig de oorzaak zodat je weet waar het fout is gegaan (probleemgericht werken)? Of ga je direct op zoek naar oplossingen met als doel dat je snel verder kunt (oplossingsgerichte aanpak)? Of zie je het probleem als een kans om te ontdekken wat er wil gebeuren (potentieelgerichte aanpak)? Op deze pagina ontdek je het verschil tussen probleemgericht, oplossingsgericht en potentieelgericht werken.
Probleemgericht werken
Bij probleemgericht werken ligt de focus op het probleem. Je zoekt naar de oorzaak, wat de tekortkomingen zijn, waar het fout gaat. De aandacht ligt vooral bij het probleem met als doel dat probleem op te lossen.
Tijdens een probleemanalyse focus je op het begrijpen van de oorzaken en gevolgen van een probleem. Je analyseert de situatie en ontwikkelt passende oplossingen. Bij het implementeren van de oplossingen is het belangrijk om een plan van aanpak te hebben en de voortgang nauwlettend te volgen. Regelmatige evaluatie en bijsturing zijn essentieel om ervoor te zorgen dat de gekozen oplossingen daadwerkelijk het beoogde effect hebben.
Oplossingsgericht werken
Bij oplossingsgericht werken ligt de focus op het doel dat je wilt bereiken. Je gaat daarbij op zoek naar oplossingen om het doel te bereiken in plaats van je te concentreren op problemen. Samenwerken met individuen of teams om doelen te stellen en haalbare oplossingen te vinden staat centraal. Samen werk je toe naar de gewenste situatie. De Appreciative Inquiry aanpak is hier een voorbeeld van.
Bij oplossingsgericht werken wordt er gebruikgemaakt van vragen die gericht zijn op het bevorderen van het probleemoplossend vermogen van individuen. Deze vragen zijn vaak gericht op de gewenste toekomst, doelstellingen, sterke punten en eerdere succeservaringen. Er zit een sterke voorwaartse beweging in door het formuleren van concrete, haalbare doelen en het identificeren van stappen die nodig zijn om deze doelen te bereiken. Oplossingsgericht werken moedigt mensen aan om hun eigen oplossingen te bedenken en hun autonomie te vergroten.
Een belangrijk aspect van oplossingsgericht werken is het waarderen en versterken van positieve veranderingen, hoe klein ze ook mogen zijn. Dit helpt individuen of teams om hun vooruitgang te zien en vertrouwen op te bouwen in hun vermogen om problemen aan te pakken.
Potentieelgericht werken
Vaak kiezen organisaties voor de probleem- of oplossingsgerichte aanpak. Het rationele vermogen wordt gebruikt in combinatie met ervaringen en bestaande kennis om het probleem op te lossen. Probleem opgelost, de organisatie kan weer verder. Deze veranderaanpak werkt voor veel problemen niet effectief.
De potentieelgerichte aanpak Theory U pakt dit anders aan. Theory U is een proces waarin omgaan met onzekerheid centraal staat. Voorbij het denken, voorbij bestaande kennis. Je maakt namelijk gebruik van dieper gelegen kennisbronnen. Je ziet het probleem als een kans en ontdekt wat er mogelijk is en wat er wil gebeuren.
Klinkt vaag? Schijn bedriegt. Met de potentieelgerichte aanpak van Theory U verzamel je bewust informatie die de organisatie nog niet beschikbaar heeft. De andere twee aanpakken werken met alles wat je al weet en wat al kan. De U helpt je te vinden wat je nog niet weet en waarvan je nog niet weet dat het ook kan. Het levert dus innovatie op.
Dat resulteert in heldere inzichten die je daadwerkelijk verder brengen. Inzichten die vernieuwend zijn. Inzichten die nog niet in je huidige werkaanpak lagen opgeslagen. Het is een veel natuurlijkere manier van omgaan met problemen. In plaats van het wegwerken van weerstand, onderzoek je wat de weerstand te zeggen heeft. Je benut kansen en dat resulteert in betere uitkomsten.
